اثربخشی آموزش ذهن آگاهی و پذیرش بر کاهش اضطراب آسیب ورزشی و بهبود عملکرد ورزشی فوتبالیست‌ها

مقدمه و اهداف ذهن آگاهی را به ‌عنوان آگاهی غیرقضاوتی و لحظه‌به‌لحظه از تجربه‌ حال حاضر تعریف کرده‌اند. ذهن آگاهی از راهبردهای ارتقاء عملکرد ورزشی است که از طریق بهبود تمرکز مفید واقع می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر یک دوره برنامه آموزشی ذهن آگاهی و پذیرش بر کاهش اضطراب آسیب ورزشی و بهبود عملکرد ورزشی فوتبالیست‌ها بود. مواد و روش‌ها روش پژوهش نیمه­آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تیم‌های بزرگ‌سالان لیگ دسته دوم تهران به تعداد 26 تیم تشکیل دادند. نمونه آماری شامل دو تیم با دامنه سنی 5/24 سال بود که به ‌صورت تصادفی برای پژوهش انتخاب شدند. برای اندازه‌گیری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های جمعیت­شناختی، پرسش‌نامه ذهن آگاهی برای ورزش، پرسش‌نامه اضطراب آسیب ورزشی و پرسش‌نامۀ ارزشیابی عملکرد بازیکنان استفاده شد. مداخله به ‌صورت 7 جلسه با فواصل زمانی یک هفته اعمال شد. یافته‌ها نمره اضطراب آسیب ورزشی در گروه آزمایش در مرحله پیش‌آزمون 97/2 و در مرحله پس‌آزمون 57/2 بود. همچنین نمره پیش‌آزمون عملکرد ورزشی فوتبالیست‌ها 62/4 و نمره پس‌آزمون 06/5 گردید. با توجه به نتایج تحلیل، نمرات پیش‌آزمون دارای اثر معناداری بر نمره اضطراب آسیب ورزشی و عملکرد ورزشی بود که با کنترل اثر نمرات پیش‌آزمون، دو گروه مورد مطالعه (آزمایش و کنترل) از نظر شاخص‌های اضطراب آسیب ورزشی و عملکرد ورزشی تفاوت معناداری با یکدیگر داشتند (05/0P<)؛ به ‌طوری‌ که اضطراب آسیب ورزشی در گروه آزمایش به طور معنا‌داری کمتر از گروه کنترل و عملکرد ورزشی در گروه آزمایش بیشتر از گروه دیگر بود. نتیجه‌ گیری یافته‌های پژوهش حاضر تلویحات قابل‌ توجهی در خصوص آموزش ذهن آگاهی در کاهش اضطراب آسیب ورزشی و افزایش عملکرد در فوتبالیست‌ها در بردارد. در نتیجه، مربیان و روان­شناسان ورزشی می‌توانند تمرینات ذهن آگاهی را به‌ عنوان روشی ساده و کم‌هزینه بر کاهش اضطراب آسیب ورزشی و بهبود عملکرد ورزشکاران اعمال نمایند.